Ovaj grad oduševljava bogatom istorijom, mediteranskom
arhitekturom, umetnošću, prelepom panoramom, prirodnim bogatstvima,
predusretljivim ljudima.
Onog trenutka kada stignete u Napulj, taj mitološki grad na
jugozapadu Italije, u prelepoj oblasti Kampanija, na obali Tirenskog
mora, odmah ćete se uveriti da sve šarmantne karakteristike svojstvene
Italijanima - glasno, melodično pričanje, izražena gestikulacija, jake
emocije ili luda vožnja - pripadaju upravo Napolitancima.
Ovaj
čudesni grad oduševljava svojom bogatom istorijom, mediteranskom
arhitekturom, umetnošću, prelepom panoramom, prirodnim bogatstvima,
predusretljivim ljudima, hranom, muzikom, igrom... Ali jednako fascinira
i kontrastima koji čine njegovu magiju i taj jedinstven, neponovljiv
duh - na brojnim prelepim terasama punim cveća i danas ćete videti veš
koji se suši, zbuniće vas haotični saobraćaj, a živopisne priče o mafiji
učiniće da poverujete da ste ušli u neki film...
Čarima
Napulja nije odoleo ni slavni nemački pisac Gete, koji je u Napulj
stigao krajem februara 1787. godine, i to je, prema zapisima koje je
ostavio, bila ljubav na prvi pogled. Pred prirodnim lepotama ovog grada
on pada u potpuni zanos, a pred životnim navikama temperamentnih
Napolitanaca i sam počinje da se menja, a njegova nemačka, racionalna
duša da se omamljuje. U jednom od mnogih trenutaka ushićenja kaže:
“Napulj je raj, svako živi u nekoj vrsti pijanog samozaborava. Sa mnom
je isto tako, jedva sam sebe prepoznajem i izgledam sebi kao drugi
čovek. Juče sam pomislio: 'Ili si pre bio sišao sa uma, ili si to
sada'".
I Napulj zaista jeste uzbudljiv, fascinantan grad sa
„pokretnih slika”, mesto iz literature i pesničkih knjiga, sa „ličnom
kartom” koja ga po broju stanovnika, oko milion, svrstava u treći po
veličini u Italiji, odmah posle Rima i Milana. U čitavoj napuljskoj
regiji živi oko četiri miliona ljudi.
Sinonim koji se koristi
za Napolitance je Partenopejci, a ovaj naziv vezan je za legendu o
sireni Partenopi, koja je jedina preživela Odisejev bes i zamku. Ostala
je da luta na otvorenom moru dok se nije nasukala u napuljskom zalivu,
i, gledano iz profila, zaliv zaista ima oblik ženskog tela.
Najlepše i najzanimljivije iskustvo možete imati ako u Napulju budete
smešteni u nekoj od starih palata u centru grada, koje su preuređene u
hotele prelepih boja. U Ulici Toledo, inače prometnoj pešačkoj zoni u
španskom kvartu Napulja, nalazi se mnoštvo prodavnica za turiste,
butika, kafeterija, đelaterija... Nastavljajući dalje ovom ulicom, kod
trga Dante, ulazi se u istorijsko jezgro grada. Ta „antikvarnica” je i
najživopisniji deo Napulja - prelepi lavirint prastarih uskih i
kaldrmisanih ulica vodi do trgova, crkve, fontana, spomenika, zdanja u
bojama crvene i bordo terakote...
Dok kupujete suvenire koji
vam se nude sa svih strana bićete i svedok svakodnevice simpatičnih,
šarmantnih „lokalaca” koji zvižduću neku pesmu ili se dovikuju preko
tezgi. A pesme koje pevaju su stare napolitanske, inače napisane na
napolitanskom dijalektu koji se razlikuje od standardnog italijanskog
jezika. Zato se i dešava da Partenopejce često i njihovi sunarodnici sa
severa ne razumeju. Neke od tih večnih pesama i danas popularnih u
čitavom svetu su „O, sole mio“, „Torna a Surriento”, ili „To vua fa
l’Americano“, koja je korišćena u filmu „Talentovani gospodin Ripli“,
snimljenom na ostrvu Iskija. Napulj i okolina grada poslužili su kao
lokaliteti za snimanje mnogih filmova i TV serija, ne samo italijanskih,
nego i najvećih holivudskih produkcija, među kojima je i serija
“Sopranovi“.
Zbog lokalne mafije( Kamora Cammora) Napulj ima lošu reputaciju.
Međutim, prošao je njihov najmračniji period i kao turista se osećate
bezbedno zbog visokog stepena zaštite policije. Dovoljno je da budete
uobičajeno oprezni, kao u svakom drugom evropskom gradu sa mnogo
turista.
Ono što se odmah primeti u centralnom jezgru grada su
zapuštene i oronule fasade na starim zgradama i vilama, a tipičan prizor
su mnogobrojni posiveli balkoni na kojima se suši veš. To je i neka
vrsta simbola centra Napulja koji je siromašan, dok su delovi grada
Ćiaia ili Posilipo uređeniji i udobniji za stanovanje. Najveći napuljski
trg je Pjaca del plebiscito, koji se nalazi blizu obale mora. Sa jedne
strane trga je Crkva San Franćesko di Paola, a sa druge Kraljevska
palata, nekadašnja rezidencija burbonskog kralja. Nedaleko odatle nalaze
se pozorište i najstarija opera u Italiji - Teatro San Karlo, u kome su
nastupali najveći operski umetnici 20. veka i današnjice. Ovom
umetničkom miljeu pridružuje se i velika galerija iz 19. veka “Umberto
I”, koja je napravljena po uzoru na čuvenu galeriju “Vitorio Emanuele
II” u Milanu.
Napulj će vas sigurno ostaviti bez daha svojim
starim zamkovima, kao što je “Kastel Nuovo”, impresivno zdanje čudesne
lepote sagrađeno u 13. veku, a nalazi se nedaleko od glavnog trga. Zbog
izuzetnog majstorstva s kojim je napravljen pre više od sedam vekova,
ovaj zamak je arhitektonski simbol grada.
Razgledanje Napulja
najbolje je nastaviti šetalištem duž obale mora, koje vodi do zamka
izuzetne lepote, podignutog na steni, ali i mnoštva restorana, kafića,
velikih hotela.
Jedan od najlepših panoramskih pogleda na ceo
Napulj, zaliv, vulkan Vezuv i njegovu okolinu pruža se sa
srednjovekovnog zamka Kastel Sant Elmo, koji se kao kruna grada nalazi
na brdu Vormero. U podnožju brda Vormero nalaze se i gradske plaže,
zapravo poznate bele stene duž obale mora, ima i malo udaljenijih od
centralne gradske luke, a najlepše su na obližnjim ostrvima i obali
Amalfi.
Kada ste već u Napulju, svakako je dobro znati da je on
mesto „rođenja” pice. Naime, 1889. u restoranu nedaleko od Kraljevske
palate, picu je prvi put napravio jedan mladi kuvar, i to u čast posete
kraljice Margerite od Savoje. Na testo, za koje sigurno nije ni sanjao
da će jednog dana osvojiti svet, stavio je paradajz, bosiljak i
mocarelu, boje koje predstavljaju italijansku zastavu, a svoje
kulinarsko delo nazvao je Pica Margerita. Danas je na zidu vrlo
posećenog restorana “Brandi” postavljena tabla kojom je obeležena 100.
godišnjica ovog najpopularnijeg italijanskog kulinarskog brenda.
Najpoznatija picerija u gradu je “Da Mikele”, vlasništvo stare
napuljske porodice, gde se služe samo dve vrste pica - Marinare i
Margerita. Dodatnu popularnost poslednjih godina ova picerija je stekla
zahvaljujući knjizi „Jedi, moli, voli”, a još više istoimenom hit filmu u
kome glavna junakinja, koju igra Džulija Roberts, dolazi tu da jede
picu. Danas ispred picerije u centru Napulja često strpljivo stoji i po
pedesetak ljudi koji čekaju red za mesto.
Doživljaj je i vožnja
na vespi, u napuljskom stilu, kada se velikom brzinom provlačite kroz
gust i haotičan saobraćaj, u kojem nema pravila. Nakon ove filmske,
adrenalinske vožnje, najbolje je popiti kafu, a zadovoljstvo je popiti
je u baru “Kod profesora”, gde enterijer krase fotografije poznatih
ličnosti iz celog sveta, koje su posetile ovo mesto. Mnogo je ukusa u
napuljskoj regiji koje svakako treba probati - salata „Kapreze” koja se
pravi sa najkvalitetnijom svežom mocarelom, špageti sa vongolama,
tradicionalni domaći kolač “baba” natopljen rumom...
Napulj je
mesto na kome još mnogo toga može da se vidi i doživi. U gradu „hiljadu
kontrasta” (“La città dalle mille contraddizioni“), kako ga sami
Napuljci nazivaju, osetićete i hiljadu aroma - optimističnu, živopisnu
atmosferu, misteriju davnih vremena i duh ljudi svesnih prolaznosti
života, zbog čega uživaju u svakom trenutku.
KARAVAĐO, DUOMO, POMPEJA
Napulj ima stotine crkava, mnoge od njih imaju svoje relikvije i
umetnička dela, ili je njihovo postojanje vezano za neke zanimljive
priče i legende. Glavna katedrala je Duomo, koja datira iz ranog 14.
veka, tu se nalazi sedište napuljske arhiepiskopije, a sagrađena je u
čast Svetog Đenara, koji je zaštitnik grada. U crkvi Pio Monte della
Misericordia izložena je Karavađova slika “Sedam dela milosti”.
Zanimljivo je da je jedan od najvećih slikara pobegao iz Rima zbog
problematičnog i brutalnog ponašanja tadašnje vlasti, i jedan deo života
proveo je u Napulju.
Obilazak Pompeja, iskopina starog rimskog
grada koji je uništen u erupciji Vezuva 79. godine pre nove ere,
poseban je doživljaj. Nalazi se na samo pola sata vožnje gradskom
železnicom i predstavlja najposećeniji lokalitet u Italiji. U
Nacionalnom arheološkom muzeju u Napulju, pored velike kolekcije raznih
artefakta, čuvaju se i čudesna znamenja iz života Pompeje i njene
okoline od pre više od 2.000 godina.
MONDENSKI KAPRI
Ako već stignete u Napulj, vredno je obići i njegovu okolinu. Za manje
od sata od napuljske luke stiže se do predivnog ostrva Kapri, na kome se
nalazi istoimeni mali, mondenski grad i mirniji gradić Anakapri. Ostrvo
poznato po očaravajućim plažama i pejyažima, inspirisalo je svetske
bogataše da mu daruju velelepne vile i parkove.
METROPOLA DVE SICILIJE
Istorijski centar grada Napulja najveći je u Evropi, a UNESKO ga je
svrstao u svoj popis mesta svetske baštine. Napulj je i jedna od
najvažnijih evropskih luka, odakle se trajektima stiže do najposećenijih
i najpopularnijih ostrva napuljskog zaliva - Kaprija, Iskije, Proćida,
kao i do obližnjih gradova, Sorenta, Pozitana i drugih manjih živopisnih
mesta duž obale Amalfi. Napolitanci su svesni svoje istorije, koja
datira iz vremena pre antičke Grčke, i veoma su ponosni na svoju
tradiciju. U dugoj istoriji grad je bio pod vlašću Grka, Etruraca,
Rimljana, Germana, a osvajali su ga i Francuzi i Španci. Grad su
osnovali Grci između 7. i 6. veka p.n.e. kao Neapolis, “Novi grad”.
Nakon pada Zapadnog rimskog carstva Napulj je postao glavni grad
Kraljevine Napulj, da bi u 19. veku, u uniji sa Sicilijom, postao glavni
grad Dve Sicilije. Ostao je metropola sve do ujedinjenja Italije 1861.
godine.