28. 06. 2014. 20:00h | B. Stošić| foto: Arhiva
Slava i divljenje kojima je obasuto Sedam svetskih - o kojima smo čitali proteklih dana iz pera Miodraga Milanovića - s pravom pripadaju i "novim čudima" nastalim u novoj eri. Dragulj Islama: Tadž Mahal u Agri
I njih je, isto koliko i ovih o kojima smo pisali - sedam:
Na prvom mestu je velika stepenasta piramida El-Kastiljo u gradu Čičen Ica, u Jukatanu, Meksiko, koji su izgradile Maje, pa orijaška statua Hrista Spasitelja koja natkriljuje Rio de Žaneiro, i neprevaziđeni Kineski zid, zatim slavni grad Maja Maču Pikču, koji su u Andima podigle Inke, i čudesni grad Petra, uklesan u stene, u Jordanu, Tadž Mahal, velelepna građevina podignuta u znak bračne ljubavi, u Agri, u Indiji, i slavni rimski Koloseum.
Ovih sedam svetskih čuda Novog sveta čine skup veličanstvenih arhitektonskih dela podignutih počev od Rimske imperije i smatraju se vrhuncem ljudske kreativnosti i genijalnosti.
Ova lista je rezultat međunarodnog takmičenja 2007. godine, koje je, na inicijativu Bernarda Vebera, organizovala njegova Nova otvorena svetska korporacija, koja je i organizovala ovaj izbor.
Izbor, međutim, ma koliko impresivan i uprkos tome što se radi o istinski izuzetnim zdanjima, ipak nije opštepriznat.
UNESKO je odbio da uvaži listu novih svetskih čuda koja je sačinjena na osnovu neobičnog konkursa Veberove korporacije. Njemu se zamera da je on to uradio radi lične promocije i - profita, a naročito zato što je izbor načinjen na osnovu glasanja preko interneta i telefonom, što znači da je rezultat emocija i sentimenta učesnika, laika, a ne na osnovu ocena stručnjaka, umetnika i arhitekata, jer "umetnička vrednost se ne ocenjuje glasanjem".
Svejedno, ove građevine se i dalje smatraju svetskim čudima, jer su uistinu čudesne po lepoti i impozantnosti, gotovo da se ne veruje da su delo ljudske ruke.
Hristos Spasitelj, skulptura visoka 38 metara, izgrađena je na brdu Korkovadu, nad Rio de Žaneirom. Ideja je rođena 1859. godine, kamen temeljac postavljen 1922, a gradnja završena 12. oktobra 1931, kada je zvanično počeo njen život simbola po kojem se takođe prepoznaje najveći i najuzbudljiviji grad Brazila.
Kuram (1592-1666, vladao 1627-1658) imao je 15 godina kada je 1607. odlučeno da se oženi sa 14-ogodišnjom Ardžumand Banu Begum, ćerkom persijskog plemića. Pravi brak su sklopili pet godina kasnije, 1612. i imali četrnaestoro dece. Ona je bila njegova velika ljubav. Očaran njenom lepotom i ličnošću, nazvao ju je Mumgaz Mahal (Dragi ukras palate), a kad je umrla, na porođaju 14. deteta, obećao joj je da će joj ispuniti poslednju želju - da će biti sahranjena u mauzoleju kakvog nigde nema. Tako je u Agri, prestonici mogulskog carstva, nastao Tadž Mahal.
Maču Pikču je sveti grad Inka, u Andima Perua. Podignut je pre sedam vekova, oko 1300. godine, na 2.350 metara nadmorske visine, usred bujne vegetacije, sa kanalima za navodnjavanje. Otkriven je šest vekova kasnije, 1911, kada ga je pronašao Amerikanac Hajram Bingam. Arheolozi smatraju da je Maču Pikču bio carski posed i religijsko utočište ili tajni ceremonijalni grad. U njemu ima oko dvesta građevina, među kojima je najznačajnija, u centru grada, žrtvenik Inka, za koji se veruje da je mogao biti i opservatorija. Monumentalna granica: Veliki Kineski zid
Čičen Ica (na jeziku Maja "Na izvoru Ica", naroda), danas arheološko nalazište, u Jukatanu, Meksiko, bio je velelepni grad Maja izgrađen sredinom klasičnog perioda, počev oko 600. godine, a vrhunac je dostigao kada su već propali ili nestali drugi veliki centri Maja u nizijama na jugu. Krajem prvog milenijuma nove ere, 987, grad su osvojili Tolteci. Sledile su bune i ustanci i Čičen Ica je izgubio na značaju, da bi ga 1538. godine osvojio španski konkistador Francisko de Montejo. Iako su ga Maje povratile, nestao je zajedno s s njim. Najznamenitija građevina je stepenasta piramida El-Kastiljo, tvrđava, opservatorija i hram ratnika.
Beogradska tvrđava, izgrađena 535. godine, delo vizantijskog cara Justinijana I.
Šarganska osmica, 1925, zajedniči je izgradile Austrugarska i Srbija.
Manastir Studenica, podigao ga je Stefan Nemanja 1196.
Gamzigrad, Romulijana, iz 298. godine nove ere, delo imperatora Galerija.
Manastir Visoki Dečani, 1327, izgrađen kao zadužbina kralja Stefana Uroša III Dečanskog.
Hram Svetog Save u Beogradu. Podignut 1989. kao delo Aleksandra Deroka i gradonačelnika Branka Pešića.
Gradska kuća u Subotici, izgradili je 1910. Marcel Komor i Deže Jakob.
Koloseum, u Rimu, svakako je najpoznatiji među građevinama na ovoj kontroverznoj listi. U doba rimskih imperatora, pa i republike, u ovom gigantskom amfiteatru su održavane gladijatorske i borbe sa životinjama, koje je moglo posmatrati 50.000 gledalaca. Bivalo je da je amfiteatar pretvaran u veliko jezero da bi se vodile pomorske bitke. Koloseum je izgrađen, neverovatno i za današnja merila, za samo devet godina - od 72. do 81. godine.
Petra je bila glavni grad Arapskog kraljevstva Nabatejaca. Nalazi se u Jordanu, otkriven 1812, a izuzetan je po vodenim tunelima i kamenim strukturama uklesanim u stene. Bio je jedino mesto između Arabije i Jordana koje je imalo mnogo vode. Najveću slavu je doživeo u vreme Rimljana. Kada je otkriven pomorski put do Indije, Petra izgubila na značaju, jer su, karavani kojima je bila glavno svratište, sada išli drugim putevima.
Kineski zid ili Veliki zid je najveća građevina na svetu, a proteže se blizu granice Kine i Mongolije u dužini od 8.851 kilometra, od Žutog mora na istoku do do stepa srednje Azije na zapadu. Građen je - od zemlje, kamena i cigle - skoro dva milenijuma, sa prekidima, od drugog veka pre n.e. do 17. veka nove ere. Na svakih 100 metara, na zidu, postoje odbrambeni tornjevi. Procenjuje se da na zidu ima 25.000 kula. Na većim rastojanjima su izgrađđene kasarne, zgrade za komande i magacini. Poruke o neprijatelju su upućivane dimnim signalima - jedan za 100 napadača, dva za 500, a tri za više od 1.000. Kažu da se Kineski zid može videti i sa Meseca.
Amazonija, prašuma koja zahvata prostor devet južnoameričkih država, zaliv Halong u Vijetnamu, vodopadi Uguasu (Argentina-Brazil), Ostrvo Čedžu (pripada Južnoj Koreji), ostrvo Komodo u Indoneziji, podzemna reka Porto Prinseza (Filipini) i Stona planina u Južnoj Africi.
Tadž Mahal je simbol velike bračne ljubavi. Podigao ga je mogulski car Indije, poznat kao princ Kuram, pa Šah Džahan (Kralj sveta). Tadž Mahal, u Agri, građen od 1631. do 1653. godine, na obali reke Džamune. Sjedinjuje elemente persijskih, indijskih i islamskih stilova i smatra se vrhunskim ostvarenjem mogulske arhitekture. Kao "dragulj islamske umetnosti u Indiji" i "jedno od univerzalno priznatih remek-dela svetskog nasleđa" UNESKO ga je uvrstio u spomenike svetske baštine.